Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis

Bij een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis is er sprake van ordelijkheid, vasthoudendheid, onbuigzaamheid en besluiteloosheid. Een diepgaand patroon van perfectionisme en inflexibiliteit staat centraal, beginnend in de vroege volwassenheid. Dit wordt ook wel obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis (OCPS) genoemd. 
 
Als je een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis hebt, word je in beslag genomen door regels, ordelijkheid, netheid, details en het bereiken van perfectie. Je vindt het belangrijk dat regels strikt worden nageleefd en je bent erop gefixeerd om dingen op de ‘juiste manier’ te doen. Deze focus op details maakt het vaak lastig om dingen af te maken. Daarbij kun je met deze aandoening zo buitensporig toegewijd aan je werk en productiviteit zijn, dat je geen tijd meer hebt voor ontspanning en vriendschappen.

Een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis is in de verte gerelateerd aan een obsessieve-compulsieve stoornis (ook wel OCS dwangstoornis genoemd). Als je een dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis hebt, ben je over het algemeen niet geneigd tot het hebben van obsessieve gedachten en compulsieve gedragingen: mensen met een obsessieve-compulsieve stoornis wél.

Een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis wordt gekarakteriseerd door een diepgaand patroon van perfectionisme en inflexibiliteit. Dit komt naar voren in verschillende situaties, zoals blijkt uit vier (of meer) van de volgende symptomen:

• De persoon is extreem veel bezig met details, regels, lijsten, ordening, organisatie of schema’s. Dit gaat zover dat hij of zij het eigenlijke doel uit het oog verliest.
• De persoon vertoont een perfectionisme dat het afmaken van een taak in de weg zit (hij of zij kan bijvoorbeeld iets niet afmaken, omdat de taak niet aan zijn of haar overdreven hoge eisen voldoet).
• De persoon is overmatig toegewijd aan werk en productiviteit, met uitsluiting van ontspannende bezigheden en vriendschappen (niet te verklaren door een duidelijke economische noodzaak).
• De persoon is overdreven gewetensvol, zorgvuldig en inflexibel betreffende zaken van moraliteit, ethiek of normen (niet te verklaren vanuit culturele of godsdienstige achtergrond).
• De persoon is niet in staat versleten of waardeloze voorwerpen weg te gooien, zelfs als ze geen gevoelswaarde hebben.
• De persoon is er afkerig van taken over te dragen aan anderen, of is er afkerig van om met anderen samen te werken. Tenzij de ander zich geheel onderwerpt aan zijn of haar manier van werken.
• De persoon heeft zich een stijl van zuinigheid eigen gemaakt ten aanzien van zichzelf en anderen; geld wordt gezien als iets dat opgepot moet worden voor toekomstige rampen.
• De persoon toont starheid en koppigheid.

Heb je een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis of heeft iemand dat in je omgeving? En ben je op zoek naar persoonlijke hulp of advies? Dan staat MIND Korrelatie elke werkdag tussen 9.00 en 21.00 uur voor je klaar. Je kunt (anoniem) bellen, chatten, Whatsappen of mailen met een van onze psychologen of maatschappelijk werkers.

• Ben je op zoek naar ontmoeting, kennisdeling en belangenbehartiging dat bijdraagt aan herstel van mensen met een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis? Kijk bij ADF stichting (angst, dwang en fobie).