Antisociale persoonlijkheidsstoornis
Wat is een antisociale persoonlijkheidsstoornis?
Een antisociale persoonlijkheidsstoornis betekent dat iemand diep van binnen weinig of geen respect heeft voor anderen en hun rechten. Dit wordt ook wel psychopathie, sociopathie of dissociale persoonlijkheidsstoornis genoemd.
Een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP) begint meestal rond de leeftijd van 15 jaar. Maar kan niet worden toegekend vóór de leeftijd van 18 jaar. De stoornis is voor altijd, maar kan minder erg worden of (tijdelijk) verminderen als de persoon ouder wordt, meestal is dit rond de veertig jaar.
Er zijn geen resultaten gevonden. Controleer de spelling of probeer een andere zoekterm.
- De antisociale persoonlijkheidsstoornis komt voor bij 0,2 tot 3,3 procent van de Nederlandse bevolking.
- De stoornis komt het meest voor in verslavingsklinieken, gevangenissen en forensisch psychiatrische ziekenhuizen.
- De stoornis komt vaker voor wanneer er sprake is van armoede of migratie.
- De stoornis komt veel meer bij mannen voor dan bij vrouwen.
Kenmerken antisociale persoonlijkheidsstoornis
Alleen deskundigen, zoals een psychiaters of psychologen, kunnen vaststellen of iemand deze stoornis heeft. Iemand met een antisociale persoonlijkheidsstoornis heeft een diepgaand patroon van gebrek aan respect voor en schending van de rechten van anderen. Dit begint vanaf 15 jaar en blijkt uit drie of meer van deze kenmerken:
- Onaangepast gedrag: De persoon is niet in staat zich aan te passen aan sociale normen over wat volgens de wet is toegestaan. Dit blijkt uit het herhaaldelijk komen tot daden die een reden zijn voor aanhouding.
- Onbetrouwbaar: Dit blijkt uit herhaaldelijk liegen, gebruik van schuilnamen, of schade toebrengen aan anderen voor persoonlijk voordeel of plezier.
- Impulsief: Impulsiviteit of niet vooruit kunnen plannen.
- Prikkelbaarheid en agressiviteit: De persoon heeft herhaaldelijke vechtpartijen of gebruikt regelmatig geweld.
- Onverschillig: Roekeloze onverschilligheid voor de veiligheid van zichzelf of anderen.
- Onverantwoord gedrag: Terugkerend onvermogen om zich op het werk consistent te gedragen of financiële verplichtingen na te komen.
- Geen berouw: Onverschilligheid nadat de persoon iemand pijn heeft gedaan, slecht heeft behandeld of bestolen, of het rationaliseren van dit gedrag.
Verder is de persoon minstens 18 jaar oud en is het antisociale gedrag niet afkomstig van een bipolaire stoornis. Ook zijn er bij de persoon aanwijzingen voor een normoverschrijdend gedragsstoornis, begonnen voor de leeftijd van 15 jaar.
Ben of ken jij iemand met een antisociale persoonlijkheidsstoornis? En ben je op zoek naar persoonlijke hulp en advies? Neem contact op met onze hulpverleners van MIND Korrelatie voor deskundig en gratis advies.
Oorzaken antisociale persoonlijkheidsstoornis
Er is niet één oorzaak aan te wijzen voor het ontwikkelen van een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Wel is duidelijk dat zowel biologische als omgevingsfactoren een rol spelen.
Er zijn geen resultaten gevonden. Controleer de spelling of probeer een andere zoekterm.
De antisociale persoonlijkheidsstoornis komt meer voor bij eerstegraads familie (ouders, broers, zussen of kinderen) van mensen met deze stoornis dan in de bevolking als geheel. De stoornis wordt voor een deel bepaald door genetische factoren. Ook lijkt de stoornis samen te gaan met hersenafwijkingen. Daarbij kan er bij iemand met een antisociale-persoonlijkheidsstoornis als kind sprake zijn van een opvliegend en impulsief karakter, hyperactief gedrag en een gedragsstoornis. Ook kan er als kind sprake zijn van een lagere intelligentie of minder cognitieve vaardigheden (vooral verbaal).
Zowel geadopteerde als biologische kinderen van ouders met een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een antisociale persoonlijkheidsstoornis, een somatisch symptoomstoornis en op verslaving. Geadopteerde kinderen lijken meer op hun biologische ouders dan op hun adoptieouders; maar de gezinsomgeving van het adoptiegezin is wel van invloed op het ontwikkelen van een persoonlijkheidsstoornis.
Behandeling antisociale persoonlijkheidsstoornis
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen dat de antisociale persoonlijkheidsstoornis te genezen is. Wel zijn er behandelingen die verschillende symptomen van de stoornis aanpakken. Persoonlijkheidsstoornissen kunnen behandeld worden met:
- psychotherapie
- psychosociale behandelingen
- behandeling met medicijnen
De antisociale persoonlijkheidsstoornis komt het meest voor in verslavingsklinieken, gevangenissen of forensisch psychiatrische ziekenhuizen.
Lees meer
- Lees meer over medicijnen bij psychische klachten via het objectieve Kennisplatform Medicatie
- Deel jouw ervaringen op onze ervaringsverhalen.
- Via de MIND Connect app kun je in contact komen met gelijkgestemden. Je zoekt op basis van bijvoorbeeld ervaring, leeftijd of interesse naar iemand waar jij contact mee wilt en vervolgens kun je met hem of haar mailen.
