Symptomen dementie
Kenmerkend voor dementie zijn een voortschrijdend verlies van het geheugen en het denk- en oordeelvermogen. Dementie verloopt in fasen. Elke fase heeft zijn eigen kenmerken. De volgorde waarin de verschijnselen optreden kan van persoon tot persoon enigszins verschillen. De fasen van dementie zijn:
Beginnende dementie
Kenmerken van beginnende dementie zijn:
- Ernstige vergeetachtigheid.
- Iemand met beginnende dementie heeft aanvankelijk vooral problemen met het kortetermijngeheugen. Hij of zij vergeet zowel details als hele delen van de meest recente gebeurtenissen. Mensen in deze fase van dementie zijn voortdurend spullen kwijt, vergeten afspraken, stellen steeds dezelfde vragen en vertellen telkens dezelfde verhalen.
- Problemen met complexe en nieuwe situaties.
- Complexe en nieuwe situaties zorgen voor problemen. Bijvoorbeeld een vakantie of ziekenhuisbezoek. Dementerende mensen raken sneller het overzicht kwijt doordat het ordenen van gedachten niet lukt. Ze kunnen dingen niet meer goed organiseren en nemen vaker verkeerde beslissingen.
- Verlies van tijdsbesef.
- Beginnende dementie uit zich ook doordat iemand niet meer weet welke dag of hoe laat het is. Ook inschatten hoelang iets duurt, gaat moeilijker.
- Deze verschijnselen zijn aanvankelijk moeilijk te onderscheiden van gewone vergeetachtigheid en ouderdomsklachten. Bij een jonger iemand wijt de omgeving deze problemen gemakkelijk aan drukte en stress. Extra lastig is het dat beginnende dementie vaak gepaard gaat met depressie en lijkt op verschijnselen van depressie. Zoals gebrek aan interesse en plezier, prikkelbaarheid en concentratieproblemen. Dementie kan ook gepaard gaan met achterdocht, agressie of het verstoppen of verzamelen van spullen.
Voortgaande dementie
Kenmerken van voortgaande dementie zijn:
- Het gevoel voor plaats kwijtraken.
- Bij voortschrijdende dementie herkent de persoon in kwestie plekken niet. Hij of zij weet bijvoorbeeld niet meer waar de auto geparkeerd is. Eerst geldt dat alleen voor relatief nieuwe plaatsen, later zelfs voor de eigen woning.
- Problemen met het uitvoeren van dagelijkse handelingen.
- Dementerende mensen kunnen handelingen met een bepaalde volgorde steeds slechter uitvoeren, zoals zichzelf wassen en aankleden of eten koken.
- Problemen met rekenen.
- Omgaan met geld wordt duidelijk een probleem.
- Taalproblemen.
- Ook de woordenschat verdwijnt beetje bij beetje. Dementerende mensen maken kortere zinnen en vreemde zinsconstructies. Het is steeds moeilijker dingen onder woorden te brengen of te begrijpen wat anderen zeggen.
- Karakter- en gedragsveranderingen.
- Vaak gaan mensen met dementie zich anders gedragen dan voorheen. Soms doen ze dingen die ze vroeger nooit deden, zoals vloeken of schuine moppen vertellen. Ook kunnen bestaande karaktertrekken steeds uitgesprokener worden. Mensen die altijd al kortaf waren worden bijvoorbeeld chagrijnig.
- Onrust.
- Iemand die last heeft van dementie moet voortdurend iets doen. Hij loopt rond met spullen, wil opruimen, gaat dwalen en krijgt slaapproblemen. Zo kan het dag-en-nachtritme verstoord raken.
Vergevorderde dementie
Kenmerken van vergevorderde dementie zijn:
- Voorwerpen niet meer herkennen.
- Een ernstig dement persoon kan bijvoorbeeld een beker voor zich zien staan, maar weet niet meer dat deze bedoeld is om uit te drinken.
- Moeite met bewegen.
- Dementerende mensen bewegen zich onhandig en houterig. Ze stoten zich steeds vaker, vallen en laten dingen vallen. Veters strikken en bestek gebruiken kunnen ze steeds moeilijker.
- Wegvallen van fatsoensnormen.
- De persoon verzorgt zichzelf slecht, weet niet meer ‘hoe het hoort’ en kent geen schaamte. Dat kan leiden tot in vieze kleren rondlopen, zich niet wassen, zich uitkleden in gezelschap of grove taal gebruiken.
- Eindstadium van dementie
Mensen in de laatste fase van dementie herkennen zelfs de eigen partner en kinderen niet meer. Ook de herinneringen uit het verre verleden zijn verdwenen. De persoon wordt vaak rustiger, praat nauwelijks meer en begrijpt vrijwel niets meer. Hij is wel gevoelig voor stemmingen. Hij heeft behoefte aan veiligheid en vertrouwen.
Lees meer over dementie
Direct contact met een hulpverlener
Heb je behoefte aan persoonlijke hulp of advies? Neem (anoniem) contact op met een van de medewerkers van onze hulplijn MIND Korrelatie. Je kunt bellen, chatten, Whatsappen of mailen met een van onze psychologen of maatschappelijk werkers.