Depersonalisatie-/derealisatiestoornis

Meisje zonsondergang achterkant Depersonalisatie

Derealisatie

Bij derealisatie ervaart iemand de wereld om zich heen als onwerkelijk, bijvoorbeeld alsof diegene in een droom leeft of alsof de wereld niet echt is, alsof prikkels niet binnenkomen. Mensen of voorwerpen worden bijvoorbeeld ervaren als onecht, als in een droom, wazig, levenloos of visueel vervormd. 

Depersonalisatie

Bij depersonalisatie ervaart iemand zichzelf of het eigen lichaam als onwerkelijk, alsof iemand zichzelf van buitenaf bekijkt, of lichaamsdelen voelen vreemd aan. Maar je kunt je ook vervreemd voelen van je gevoelens (‘Ik weet dat ik gevoelens heb, maar ik voel ze niet’) en gedachten (‘Ik heb het gevoel dat mijn gedachten niet van mij zijn’). 

Ervaringen van derealisatie of depersonalisatie komen vaak voor en zijn niet gevaarlijk: ongeveer de helft van de mensen heeft zo'n ervaring minstens 1 keer in het leven meegemaakt. Denk hierbij aan het zich niet meer herinneren van de route die zojuist is gereden. Vaak speelt vermoeidheid hierin een rol.

Wanneer spreek je van de depersonalisatie-/derealisatiestoornis?

Ongeveer 2 procent van de mensen krijgt ooit in het leven een depersonalisatie-/derealisatiestoornis. Binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) wordt de depersonalisatie/derealisatiestoornis vastgesteld als iemand meerdere en langdurige periodes van deze ervaringen herkent, daar veel last van heeft en daardoor niet goed meer functioneert (bijvoorbeeld op het werk of in het sociale leven). Een psycholoog of een psychiater kan dit vaststellen door vragen te stellen over de ervaringen en symptomen. De diagnose wordt niet vastgesteld als er een lichamelijke oorzaak is gevonden voor de ervaren gevoelens van vervreemding en onwerkelijkheid. Bijvoorbeeld als gevolg van drugsgebruik, medicatie of bij een epileptische aanval.

Lees meer over bijzondere ervaringen

(waaronder psychose symptomen)

Heb jij wel eens ervaringen die verwarrend of vreemd zijn of die je niet kunt verklaren? Zoals een gevoel van dreiging of het gevoel dat iets al een keer eerder is gebeurd? Of het horen van een geluid of stem of het zien van een geestverschijning? Dit komt vaker voor dan je denkt!  Wil je hier meer over lezen? Bekijk dan eens de informatie op onze webpagina’s over bijzondere ervaringen. Deze pagina’s zijn in principe ontwikkeld voor jongeren, maar zijn zeker ook voor volwassenen behulpzaam. 

Hulp bij symptomen van een psychose

Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen en symptomen van een psychose. 

Direct contact met een hulpverlener

Heb je behoefte aan persoonlijke hulp of advies? Neem (anoniem) contact op met een van de medewerkers van onze hulplijn MIND Korrelatie. Je kunt bellen, chatten, WhatsAppen of mailen met een van onze psychologen of maatschappelijk werkers.