Depressie
Wat is een depressie?
Bij een depressie voel je je vaak voor een lange tijd somber, uitgeput, waardeloos en leeg. Het beïnvloedt je dagelijks leven. Je kan minder zelfvertrouwen hebben, slecht slapen, weinig eetlust hebben of je hopeloos voelen. Lees meer over de kenmerken, gevolgen en oorzaken van een depressie én wat je eraan kan doen.
Bij een depressie is het sombere gevoel intens en gaat het niet weg. Niemand kan je opvrolijken, je interesse in dingen is minder, je voelt je leeg en zonder energie. Het lijkt alsof alles ver van je af staat, waardoor dingen niet meer goed tot je doordringen. Je blijft in dezelfde gedachten vastzitten. Vaak voel je je angstig of gespannen zonder dat je weet waarom. Ook kan je erg onrustig zijn. Door jouw klachten is het moeilijk om goed te werken of te studeren, voor je kinderen te zorgen, je huishouden te doen of met vrienden af te spreken.
Er zijn geen resultaten gevonden. Controleer de spelling of probeer een andere zoekterm.
In Nederland krijgt bijna 25% van de volwassenen (18-64 jaar) ooit in het leven een depressie. In de afgelopen 12 maanden hadden 8,5% van de volwassenen een depressie. Vrouwen (30,5%) hebben vaker een depressieve stoornis dan mannen (19,2%).1
Soorten depressies
Niet alle depressies zijn hetzelfde. Ze kunnen mild tot zwaar zijn of verschillen in hoe het zich uit of hoelang het duurt. Hoeveel last je hebt van een depressie, hangt af van hoe sterk je klachten zijn en hoe ze je dagelijks leven verstoren. Er zijn verschillende soorten depressies:
- Somberheid: Somberheid is geen echte depressie maar een neerslachtig gevoel dat vaak weer overgaat, dat kan ontstaan door bijvoorbeeld ruzie, teleurstelling of vermoeidheid.
- Depressie: Een langdurige periode van somberheid en verlies van plezier, die minstens twee weken duurt en je dagelijks leven moeilijk maakt.
- Dysthymie / chronische depressie: Een lichtere vorm van depressie die minstens twee jaar duurt.
- Postpartum depressie: Een depressie na het krijgen van een kind.
- Seizoensgebonden depressie: Somberheid die elk jaar in hetzelfde seizoen terugkomt (meestal in de winter).
- Bipolaire stoornis: Een psychische aandoening waarbij je erge stemmingswisselingen hebt, van intense uitgelatenheid en energie (manie) tot diepe somberheid en futloosheid (depressie), wat je dagelijks leven sterk beïnvloedt.
Symptomen van een depressie
Als je een depressie hebt, kan je last hebben van deze klachten:
- Sombere stemming: Je voelt je bijna elke dag verdrietig, leeg of huilerig. Kinderen en jongeren zijn vaak meer prikkelbaar.
- Weinig plezier: Je hebt minder interesse in dingen waar je normaal van geniet, zoals hobby’s of tijd doorbrengen met anderen.
- Veranderingen in eetlust: Je eet minder of juist meer dan normaal, waardoor je afvalt of aankomt.
- Slaapproblemen: Je hebt moeite met in slaap komen, je wordt ’s nachts vaak wakker, je wordt vroeg wakker en kan dan niet meer inslapen of je slaapt juist te veel.
- Langzamer of onrustiger bewegen: Je bent trager of juist onrustig in je bewegingen.
- Vermoeidheid: Je voelt je vaak moe, zelfs als je niet veel hebt gedaan. Je energie lijkt op te zijn.
- Gevoelens van schuld: Je voelt je snel schuldig of denkt dat je niets waard bent, vaak zonder reden. Deze gevoelens kunnen sterk aanwezig zijn.
- Concentratieproblemen: Je hebt moeite om je te focussen of beslissingen te nemen.
- Gedachten aan de dood: Je denkt vaak aan de dood of aan zelfdoding.
Je hoeft niet al deze klachten te hebben om van een depressie te spreken. Jouw klachten kunnen anders zijn dan die van iemand anders met een depressie. Voel jij je somber en vraag je je af of je klachten kunnen wijzen op een depressie? Ontdek het met onze depressietest.
Alleen een huisarts, psycholoog of psychiater kan je een diagnose geven. Als je vermoedt dat je een depressie hebt is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. De MIND Hulplijn kan je daarnaast anoniem voorzien van adviezen.
Denk je aan zelfmoord? Blijf er niet mee rondlopen. Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via de telefoon (0800 - 0113) of chat.
Tips bij depressie
Heb je last van aanhoudende somberheid en wil je weten wat je hieraan kan doen? Of heeft iemand in jouw omgeving last van een depressie en zoek je tips die je helpen met jouw naaste om te gaan? Wij helpen je graag met een van onze gratis flyers:
Oorzaken depressie
Waarom je precies depressief wordt, is niet helemaal duidelijk. Wel weten we dat het komt door een combinatie van dingen die in je lichaam, in je hoofd en in je omgeving gebeuren. Deze dingen werken samen en beïnvloeden elkaar. Als er grote veranderingen of problemen in je leven zijn, kan je hierdoor kwetsbaarder worden voor een depressie. Dit kan ook bijdragen aan hoelang je depressie duurt en hoe je herstelt.
Er zijn geen resultaten gevonden. Controleer de spelling of probeer een andere zoekterm.
In je lichaam kunnen verschillende dingen meespelen bij een depressie. Hier zijn een paar voorbeelden:
- Hormonen: Veranderingen in je hormonen, bijvoorbeeld door een zwangerschap, de overgang of een schildklierprobleem, kunnen invloed hebben op je stemming.
- Erfelijkheid: Als depressie in je familie voorkomt, heb je een grotere kans om het zelf ook te krijgen.
- Slaapproblemen: Slecht of weinig slapen kan je stemming en energie flink beïnvloeden.
- Ziekte en slechte conditie: Langdurig ziek zijn kan je kwetsbaarder maken voor een depressie.
- Medicijnen, alcohol en drugs: Sommige medicijnen kunnen als bijwerking somberheid geven. En gebruik van alcohol en drugs kunnen aan je depressieve gevoelens bijdragen of je gevoelens verergeren.
Je gedachten, gevoelens en hoe je met problemen omgaat, spelen ook een rol. Hier zijn een aantal voorbeelden:
- Negatieve gedachten: Als je vaak denkt “ik ben niet goed genoeg” of “alles gaat fout,” kan je sneller depressieve gevoelens krijgen.
- Perfectionisme en faalangst: Als je altijd alles perfect wilt doen of bang bent om fouten te maken, kan dat je onzeker maken en de druk vergroten.
- Zelfbeeld: Een laag zelfvertrouwen maakt je kwetsbaarder.
- Omgaan met stress: Als je het lastig vindt om met spanning of tegenslag om te gaan, kan dat je risico op een depressie vergroten.
- Niet om hulp durven vragen: Als je alles alleen probeert op te lossen en niet over je gevoelens praat, kan je je overbelast voelen. Dit kan de worsteling in je hoofd nog zwaarder maken.
Wat er om je heen gebeurt, heeft ook veel invloed. Hier zijn een aantal voorbeelden:
- Verlies: Het overlijden van een dierbare, een relatiebreuk of verlies van je baan kan een grote impact hebben.
- Relaties: Problemen met familie, vrienden of je partner kunnen veel stress geven.
- Eenzaamheid: Weinig sociale contacten of steun kunnen je somber maken.
- Zware omstandigheden: Langdurige stress, bijvoorbeeld door armoede, werkdruk of mantelzorg, kan bijdragen aan het ontstaan van een depressie.
- Schokkende ervaringen: Eenmalige heftige gebeurtenissen, zoals een beroving of een ongeluk, kunnen een blijvende impact hebben.
- Gebeurtenissen uit het verleden: Langdurige ervaringen, zoals (emotionele) mishandeling, misbruik en verwaarlozing kunnen een blijvende invloed hebben op je leven.
Hoe deze dingen samenwerken
Al deze dingen kunnen elkaar versterken. Stel dat je slecht slaapt (biologisch), je jezelf vaak onzeker voelt (psychisch) en je weinig steun hebt van anderen (sociaal). Dit alles samen maakt de kans groter dat je een depressie krijgt. Grote gebeurtenissen, zoals een verhuizing of het verlies van een dierbare, kunnen dit proces versnellen of de druppel zijn.
Behandeling van een depressie
Een depressie is vaak goed te behandelen, maar de aanpak hangt af van hoe ernstig je klachten zijn. Bij milde klachten kan je zelf al veel doen. Hier zijn een aantal stappen die kunnen helpen:
- Dagindeling: Probeer een vast ritme aan te houden door op dezelfde tijden op te staan, te eten en te slapen.
- Beweging: Regelmatig bewegen, zoals wandelen of sporten, kan je stemming verbeteren.
- Naar buiten: Zonlicht en frisse lucht kunnen een positief effect hebben op je stemming.
- Sociale contacten: Blijf in contact met de mensen in je omgeving, ook als je daar weinig zin in hebt. Sociale steun is belangrijk.
- Hulp van je huisarts: Je huisarts kan je adviseren over een passende aanpak. Soms kan een (online) zelfhulpcursus al een goede eerste stap zijn.
- Op zoek naar meer en uitgebreidere tips? Vraag onze gratis flyer aan.
Als zelfhulp niet genoeg is, dan zijn er twee belangrijke vormen van behandeling: therapie en medicijnen, zoals antidepressiva. Therapie zijn gesprekken met een psycholoog. Antidepressiva wordt alleen bij ernstige depressies gebruikt en wordt gecombineerd met therapie.
Een goede behandeling kies je in samenspraak met je hulpverlener en je naasten. Om je daarbij te helpen bieden wij de toolkit 'Samen beslissen' aan.
Er zijn geen resultaten gevonden. Controleer de spelling of probeer een andere zoekterm.
Tijdens therapie bespreek je met een psycholoog je klachten en helpt die je anders naar jezelf en je situatie te kijken. Je past dit toe in je dagelijks leven, vaak met opdrachten. Bij het kiezen van een therapie is het belangrijk dat je vertrouwen hebt in je behandelaar. Wanneer je merkt dat er geen band is, of dat je bepaalde zaken mist bij je behandelaar, maak dit dan bespreekbaar. Dan kan je samen kijken wat er mogelijk is.
Therapieën die vaak voorkomen bij het behandelen van een depressie zijn:
- Cognitieve gedragstherapie (CGT): Je leert je negatieve gedachten te herkennen en te veranderen om anders met problemen om te gaan.
- Acceptance and Commitment Therapy (ACT): Je leert om te gaan met moeilijke emoties en gedachten, zonder dat deze je leven beheersen. De focus ligt op het accepteren van emoties en het vinden van persoonlijke doelen.
- Interpersoonlijke therapie (IPT): Je richt je op het verbeteren van je relaties en communicatie met anderen. Dit kan helpen om gevoelens van eenzaamheid en somberheid te verminderen.
- Psychodynamische therapie: Je onderzoekt hoe ervaringen uit het verleden je gevoelens en gedrag in het heden beïnvloeden. Door dit te begrijpen, krijg je inzicht in patronen en emoties.
- Gedragsactivatietherapie (behavioral activation): Je leert je dag zo in te vullen dat je voldoende positieve ervaringen hebt.
- Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT): Deze therapie combineert mindfulness en cognitieve therapie om je bewustzijn te vergroten en gedachten beter los te laten, wat helpt om depressieve gevoelens te verminderen.
Lees meer over depressie
- De Depressievereniging biedt supportgroepen, een depressielijn en een digitaal platform voor (naasten van) mensen met een depressie.
- Ben je op zoek naar objectieve informatie over antidepressiva? Kijk bij het informatieplatform KenMed.
- Leer hoe je herkent dat iemand niet lekker in zijn vel zit, hoe je een goede gesprekspartner bent en hoe je iemand verder helpt met De Checkers.
- Longread NPO Kennis: wanneer ben je depressief?
- Hoe kan een depressie voelen? NOS op 3 lanceerde een online special waarin je dat zelf kan ervaren. Open de Depressie Simulator.
- Lees de ervaring van een partner van iemand met een depressie
Er zijn geen resultaten gevonden. Controleer de spelling of probeer een andere zoekterm.
Deze pagina is tot stand gekomen met de hulp van prof. dr. Pim Cuijpers.