Gedragstherapie

Jonge vrouw in hectische en drukke stad met angststoornis

Wat is gedragstherapie?

Gedragstherapie is een vorm van psychotherapie. Gedragstherapeuten gaan ervan uit dat ongewenst gedrag is aangeleerd en dus ook weer afgeleerd kan worden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van eenvoudige leerprincipes. Hierdoor worden vaak snel resultaten geboekt.

Hoe werkt gedragstherapie?

Gedragstherapie begint bij het bekijken van de wisselwerking tussen jou en je omgeving. Het uitgangspunt is namelijk dat gedrag wordt bepaald door de gevolgen die het heeft. Psychische aandoeningen worden daarbij gezien als de uitkomst van een negatieve spiraal. Door goed te bestuderen hoe die spiraal eruit ziet, kan het lukken de weg naar boven weer te vinden.

Gedragstherapie bij depressie

Een depressie is een soort 'moeras' waarin je wegzakt. Het zit tegen of je mist de mogelijkheid om dingen van de zonnige kant te bekijken. Dit heeft tot gevolg dat je het gevoel krijgt dat alles mislukt of niet de moeite waard is. Je voelt geen energie meer en gaat daardoor minder doen. Doordat je minder doet, ervaar je weer minder succes, zodat je nog minder energie krijgt, enzovoort. Je komt in een negatieve spiraal terecht. 
 
De gedragstherapie bij depressies is erop gericht de negatieve keten van oorzaak en gevolg te doorbreken. De therapeut leert je weer actief te worden en op een gezonde manier voor jezelf te zorgen. Hierbij spelen in ieder geval de volgende factoren een rol:

  • Verheldering: De psychotherapeut maakt samen met jou duidelijk hoe de negatieve spiraal eruit ziet. Ook wordt uitgelegd hoe de spiraal doorbroken kan worden. Somberheid leidt tot passiviteit, en passiviteit leidt tot een gemis aan positieve ervaringen. En dat gemis leidt tot somberheid.
  • Zelfobservatie: Door het bijhouden van een dagboekje kun je inzicht krijgen in het gedrag dat eventueel een bijdrage levert aan de somberheid. Dit bestuderen van jezelf is de start van het bedenken van betere alternatieven.
  • Inventarisatie: Je moet zorgvuldig in kaart brengen welke dingen wel energie geven. Dit geeft aanknopingspunten om positief werkende dingen vaker te ondernemen.
  • Training sociale vaardigheden: Een vlakke stem, afhangende schouders, een naar de grond gerichte blik zijn allemaal kenmerkend voor depressies. Je geeft onbedoeld ook het signaal aan anderen dat alles oninteressant is. Dit kan ertoe leiden dat anderen zich terugtrekken. Deze isolatie is te voorkomen door mensen te helpen meer positieve signalen uit te zenden.

Gedragstherapie bij angststoornissen

Als je een angststoornis hebt, ben je extreem bang voor iets wat eigenlijk ongevaarlijk is. Neem bijvoorbeeld een spinnenfobie. Je ziet een spin, schrikt en voelt je hart bonzen. Je springt op een stoel en laat iemand het enge dier uit huis zetten. Het gevaar is bezweken en de opluchting volgt. De sterke angst en de opluchting versterken weer het idee dat de spin gevaarlijk is.

Gedragstherapie is erop gericht deze cirkel te doorbreken en angst af te leren. De spin wordt niet ontweken, maar juist benaderd. Door de nabijheid van de spin te combineren met ontspanning, lukt het je te ervaren dat de spin niets doet. Je leert zo dat de angst onnodig is. Deze manier van aanpakken blijkt goede resultaten op te leveren bij uiteenlopende angststoornissen.

Direct contact met een hulpverlener

Heb je behoefte aan persoonlijke hulp of advies? Neem (anoniem) contact op met een van de medewerkers van onze hulplijn MIND Korrelatie. Je kunt bellen, chatten, Whatsappen of mailen met een van onze psychologen of maatschappelijk werkers.