Mensen met verward gedrag

Het is inmiddels al jaren een begrip in de media 'mensen met verward gedrag’. Dankzij de inbreng van ervaringsdeskundigen is dit begrip veranderd in 'mensen met onbegrepen gedrag’. Het gaat om gedrag van mensen die in nood verkeren en hulp nodig hebben: van alle leeftijden: van jongeren tot hoogbejaarden. Daarbij is niet altijd sprake van een psychische aandoening. Soms is er gevaar voor de omgeving, maar meestal niet. En gelukkig is verwardheid meestal tijdelijk.

In 2015 is door het Ministerie van VWS het ‘Aanjaagteam Verwarde Personen’ opgezet. Begin 2016 heeft dit team  aanbevelingen gedaan voor gemeenten. De kern hiervan is:

• kies voor een integrale persoonsgerichte aanpak;
• maak de stap van de systeemwereld naar de leefwereld;
• zorg voor heldere regie en eigenaarschap;
• en zet veel meer dan nu in op preventie en vroegtijdige signalering.

Bij de aanbevelingen zijn ook enkele praktische handreikingen gedaan, zoals:

• benut ervaringskennis van mensen met verward gedrag, naastbetrokkenen en professionals;
• investeer in preventie en gebruik bestaande instrumenten voor herstel, zelfregie en participatie - zoals de crisiskaart;
• en geef vorm aan persoonsgerichte financiering.

In lijn met deze aanbevelingen zijn gemeenten aan het werk gegaan. Dat heeft op verschillende plekken geleid tot mooie initiatieven voor bijvoorbeeld menswaardiger vervoer en betere opvanglocaties. Maar vaak is de focus van gemeenten nog teveel gericht op het optreden in crisissituaties. De omslag naar het voorkómen dat mensen in crisis raken moet vaak nog worden gemaakt.

Wij staan achter de aanbevelingen van het team. Wij pleiten vooral voor een integrale en preventieve aanpak om te voorkomen dat mensen in nood de grip op zichzelf kwijt raken. En wie kunnen beter vertellen wat hiervoor nodig is dan de mensen om wie het gaat: mensen met ernstige psychiatrische problemen en hun familie/naasten. Zij kunnen wijzen op knelpunten in de zorg, en op achterliggende problemen, zoals eenzaamheid, armoede, dakloosheid en gebrek aan werk. En zij kunnen meedenken over oplossingen voor deze problemen.

We hebben voor gemeenten een checklist gemaakt. Hierin staat een lijst met gesprekspartners die vanuit cliënten- en familieperspectief kunnen meedenken over passende oplossingen: Regionale Cliënten Organisaties; Cliëntenraden in diverse sectoren; Familieraden; Wmo-raden, lokale afdelingen van cliënt- en familieorganisaties; zelfregiecentra en herstelacademies; lokale ervaringsdeskundigen; en zorgbelang organisaties.

Raakt dit onderwerp je vanwege je eigen problematiek of vanwege de problemen van een familielid of vriend? Praat en denk dan actief mee over dit onderwerp! Dat kan via cliënt- en familieorganisaties bij jou in de buurt. Zo help je mee om allerlei belangrijke zaken op de agenda te krijgen, zoals:

• het serieus nemen van mensen met een acute hulpvraag;
• menswaardige opvang en vervoer;
• voldoende plekken voor crisiszorg en laagdrempelige time-outvoorzieningen;
• en invoering van de crisiskaart.