Veiligheid

In ieder contact tussen mensen wordt iedere keer weer de onderlinge veiligheid getoetst. Hoe doen mensen dit?  Wij kennen gradaties van persoonlijke en emotionele veiligheid. De mate van veiligheid bepaalt de mogelijke diepgang in ons contact.

Een ervaringsdeskundige kan op een krachtige en invoelbare wijze kwetsbaar zijn en zo de norm stellen voor de onderlinge veiligheid.

Ik denk dat iemand met ervaring binnen de GGZ en de daar opgelopen trauma’s (vrijheidsberoving, “dwang en drang”, gedwongen medicatie etc.) nog geen plek heeft kunnen geven eigenlijk nog niet veilig is voor een ggz team. Het persoonlijke verwerkingsproces en dit opbouwend kunnen omzetten maakt naar mijn mening deskundig; ervaringsdeskundige. Daar tegenover is een ervaringsdeskundige gevorderd in dit proces een aanwinst voor ieder team.  Als kwartiermaker van veiligheid zal de ervaringsdeskundige de teamveiligheid verhogen en een nog betere onderlinge feedback cultuur bevorderen. Zo wordt een zelflerend team gevormd wat tevens flexibel kan inspelen op veranderende omstandigheden. De onderlinge ethische vorming blijft op deze wijze ook onderhouden, een zeer noodzakelijk iets aangezien soms voor de patiënten levensbepalende interventies worden gedaan. Zo een veilig team is vervolgens als parallel proces ook veilig en goed toegerust voor de patiënten die zij bedienen.

Een ervaringsdeskundige kan echter niet recht praten wat krom is;

de gemiddelde zeer lage rechtsbeleving van een patiënt.

Veel gehoord op afdelingen; “Dit is een ziekenhuis (jij bent ziek)” en “Ik zit vast zonder eerlijk proces”. Dit lijkt een botsing van verklaringsmodellen en voor (ervaringsdeskundige) bemiddeling vatbaar. De rechter baseert zich op de rapportage van de behandelaar (geen tijd voor een “second opinion”) en na de uitspraak (95% conform de vraag van de behandelaar) als de patiënt het er niet mee eens is verwijst de behandelaar naar de uitspraak van de rechter. Het verweer van de advocaat wordt niet gelijkelijk meegewogen ten opzicht van het verzoek (aanklacht?) van de behandelaar.

Ethisch vind ik dit laakbaar.

Zo kan iemand gemangeld worden door “het systeem”.

Er is echter wel vaak grote lijden druk waargenomen bij de betrokken patiënt en zijn directe omgeving hetgeen volgens de dan gangbare ethiek legitimeert dat er tegen de wil van de patiënt wordt ingegrepen tot aan gedwongen medicatie toe wat als een inbreuk op de lichamelijke integriteit (molest) wordt ervaren en kan ook flashbacks veroorzaken als er eerder sprake is geweest van seksueel geweld. Laten wij er dus voor zorgen dat vooral de ethische vorming van medewerkers binnen de ggz en de transparante aanspreekbaarheid daarop hoofddoelen zijn.

De basisvraag is :”hoe gevaarlijk is de huidige situatie voor patiënt en zijn directe omgeving”. Vervolgens wordt onderzocht of de patiënt zelf oordeel bekwaam is of vanuit een verstorend ziektebeeld handelt. Over dit laatste wordt vaak bitter gestreden door de patiënt terwijl het voor anderen juist helend kan zijn dat er inderdaad een ziektebeeld is. Wat als er altijd een second opinion is en de arts die het genezingsproces begeleidt niet langer alleen in de “aanklagersrol” zit. Als de diagnose van de behandelaar juist is zal deze bekrachtigd worden binnen de second opinion. De mogelijke vertrouwensband tussen behandelaar wordt namelijk ernstig verstoord door de dubbelrol “aanklager”/”genezer”. De gevolgen lijken mij duidelijk.