Onderzoeksrapport naar prestatiedruk studenten

Vandaag, 14 juni 2023 is het rapport ‘Harder, better, faster, stronger?’ van het Trimbos-Instituut, ECIO en het RIVM verschenen. Het rapport en de handreiking met oplossingsrichtingen worden vandaag overhandigd aan Hare Majesteit Koningin Máxima, erevoorzitter van MIND Us, en minister Dijkgraaf van Onderwijs Cultuur & Wetenschap bij de Fontys Hogeschool in Den Bosch. Het onderzoek is een vervolg op de eerdere Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik studenten hoger onderwijs (2021).

Uit het onderzoek blijkt dat studenten die prestatiedruk en stress ervaren, aangeven dat dit enerzijds komt door een opstapeling van onzekerheden in hun leven. Anderzijds ontstaan hoge druk en stress door studieprogramma’s met veel piekbelastingen, onduidelijke informatie over toetsen en roosters en grote zorgen over diverse crises in de wereld die vooral de jongeren raken. Veel van de studenten hebben moeite met omgaan met druk en stress omdat zij zich hier niet vaardig in voelen. Elke student ervaart obstakels in het onderwijs en de maatschappij die hun functioneren en ontwikkeling belemmeren. Dit heeft weer invloed op de mentale gezondheid en gevoel van welbevinden. Het onderzoek laat dan ook zien dat prestatiedruk en stress vaak samenhangen met eenzaamheid. Studenten ervaren een gebrek aan maatschappelijke steun en faciliteiten om aan hoge eisen te kunnen voldoen.

De onderzoekers zien twee oplossingsrichtingen: versterk de mogelijkheden en vaardigheden van de student om goed om te kunnen gaan met druk en stress en verminder de onzekerheden in de onderwijs- en leefwereld van de student die buiten hun invloed bestaan en ontstaan. Denk hierbij aan keuzestress, onzekerheid over hun toekomst, de woningmarkt en zorgen over de klimaatcrisis. Uit dit onderzoek blijkt opnieuw dat mentale gezondheid samenhangt met diverse aspecten in het leven: wonen, onderwijs, werken/inkomen, zorg en ondersteuning, financiën, sport en ontspanning en de inrichting van de samenleving (bron: MIND deltaplan mentale gezondheid). Om het studentenwelzijn te verhogen pleit MIND ervoor om mentale gezondheid onderdeel te maken van het lesprogramma op alle scholen en onderwijsinstellingen. Maak hiermee vaart ; nog lang niet op iedere school krijgt dit invulling en de wijze waarop varieert. Zie ook het position paper dat MIND Us opstelde voor het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer over studentenwelzijn eerder dit jaar. Daarnaast toont dit onderzoek het belang aan van bestaanszekerheid en perspectief voor álle jongeren. Hier zijn enkele stappen in gemaakt maar nog onvoldoende. Om goede zorg en ondersteuning te kunnen bieden zonder problemen tijdens de overgang van 18- naar 18+, pleit MIND voor het oprekken van de Jeugdwet van 18 naar 25 jaar.

Uitreiking van het Onderzoeksrapport bij de Fontys Hogeschool in Den Bosch. Foto: MIND Us / Robin Utrecht