10 tips om angst begrijpbaar te maken voor je omgeving

‘Hoezo kan je angstig zijn om naar een bioscoop te gaan?’ vraagt een vriendin. ‘Dat is toch leuk en ontspanning? Je hoeft alleen maar te zitten in een lekkere pluche stoel met een bak popcorn en colaatje binnen handbereik en je te laten meevoeren door het verhaal?’. Ik kijk haar schaapachtig aan. Ze begrijpt niet dat ik door de angst de film niet goed kan volgen en vervolgt: ‘Ga gewoon de film kijken’. Het zit tussen je oren 

Dit soort uitspraken maar ook uitspraken als: ‘het zit tussen je oren’ of ‘maak je niet zo druk’ zijn veel gehoorde opmerkingen van mensen die niet begrijpen wat jij doormaakt tijdens angst en paniek. En, om eerlijk te zijn, in het begin begreep ik mijn eigen angsten ook niet. Hoe kon ik het dan goed uitleggen als ik het zelf niet eens begreep? Nu begrijp ik het wel maar kan het nog steeds een uitdaging zijn om het duidelijk te maken voor anderen. Zeker als de ander niet dezelfde ervaring heeft gehad en geen idee heeft, zoals in mijn voorbeeld. Onderstaand geef ik je 10 tips die je helpen het anderen beter te laten begrijpen. 

1. Leg de vicieuze paniekcirkel uit 

Leg uit dat je allerlei negatieve gedachtes linkt aan een gedachte, sensatie, emotie of gevoel en je gaat nadenken over allerlei ‘Wat als…vragen’ zoals: ‘Wat als ik ga blozen, wat als ik flauwval, moet overgeven, of de controle verlies?’. Dat je uitlegt dat je rampscenario’s gaat creëren in je hoofd en dat je het hierdoor nog meer negatieve aandacht geeft en je je nog meer gaat verzetten tegen wat je denkt en voelt. De vicieuze cirkel is rond, zie ook mijn blog De vicieuze werking van het paniekprogramma uitgelegd - Kleur het Leven. 

2. Gebruik de vergelijking met verliefdheid 

Leg uit dat je angst kan vergelijken met een verliefdheid; ‘Als je verliefd bent op iemand, ben je de hele dag met diegene bezig. Je krijgt diegene niet uit je hoofd. Liefde maakt blind maar ook angst maakt blind. Je ziet de realiteit niet meer.’ 

3. Beschrijf de sensaties die je voelt 

Leg uit wat angst en paniek met je lichaam doet. Bijvoorbeeld: ‘Mijn hart gaat sneller kloppen, ik krijg zweethanden, mijn mond wordt droog en ik word duizelig.’ 

4. Vertel over de impact op je dagelijks leven 

Beschrijf hoe angst je dagelijkse routines en activiteiten beïnvloedt. Bijvoorbeeld: ‘Door mijn angst vind ik het moeilijk om naar drukke plaatsen te gaan of om nieuwe mensen te ontmoeten. Het voelt alsof ik in gevaar ben, zelfs als dat niet zo is.’ 

5. Wees eerlijk over je emoties 

Deel hoe je je voelt als je angstig bent. Bijvoorbeeld: ‘Wanneer ik angstig ben, voel ik me vaak hulpeloos.’ Of: ‘Mijn irreële gedachtes en fantasieën nemen het compleet over waardoor ik me overweldigd voel.’ 

6. Gebruik concrete voorbeelden 

Vertel de specifieke situaties waarin je angst hebt ervaren. Bijvoorbeeld: ‘Toen ik laatst in de supermarkt was, kreeg ik ineens een paniekaanval en moest ik meteen weg.’ Of: ‘Als ik er alleen al aan denk om in de auto te stappen, breekt het zweet me uit.’ 

7. Leg uit wat je nodig hebt 

Vertel wat anderen kunnen doen om je te helpen. Bijvoorbeeld: ‘Het helpt me als je gewoon bij me blijft en rustig met me praat als ik angstig ben’ Of: ‘Vertel me dat de angst op dit moment heel naar is maar dat ik weet dat het ook weer voorbij gaat. Dat helpt me relativeren.’ 

8. Informeer over de oorzaken en triggers 

Vertel de ander wat je angst triggert en hoe het ontstaat. Bijvoorbeeld: ‘Mijn angst komt vaak opzetten als ik veel stress heb of in een situatie ben waar ik niet direct weg kan of eerder angstig ben geweest.’ 

9. Verwijs naar media 

Laat video’s of boeken zien. Stuur artikelen door die angst goed uitleggen. Soms kunnen visuele beelden of geschreven teksten helpen om je ervaring beter over te brengen. Verwijs ze naar www.kleurhetleven.nl. 

10. Wees geduldig 

Geef anderen de ruimte om vragen te stellen en antwoord geduldig, iedereen reageert anders. En onthoud; mensen kunnen zich er wellicht een voorstelling van maken maar nooit helemaal begrijpen als ze het zelf niet hebben meegemaakt. Verwacht dit dan ook niet van ze. Doorbreek het taboe Erover praten en het delen van je ervaringen helpt om meer begrip en steun te krijgen van de mensen om je heen. Er is niks om je voor te schamen. 

Lees ook mijn blog Remy alleen op de wereld - Kleur het Leven. 

Opdracht: Neem een goede vriend, vriendin, partner of collega in vertrouwen en vertel over je angsten. Maak het bespreekbaar, dit lucht al enorm op, geloof me. Wil je meer blogs lezen? Check https://kleurhetleven.nl/blog/