Tips bij conflicten

Een keuze: de explosie of het gesprek
Boosheid voelen en boosheid uiten zijn twee hele verschillende dingen. In sommige situaties kan het goed zijn om je boosheid er onmiddellijk uit te gooien. Het is soms de enige manier om door te dringen bij een ander of verandering te bereiken. Dit zal niet in alle situaties gelden: vaak berokken je anderen schade en daarmee ook jezelf en de hele situatie. Weeg daarom goed af of je direct reageert op een situatie of dat je een 'afkoelpauze' inlast.  

Eerst afkoelen, dan praten
Misschien besluit je te reageren op een situatie of gebeurtenis waar je het niet mee eens bent. Je besluit op te komen voor jouw belangen of die van je organisatie en wilt een gesprek erover aangaan. Maar dan zitten er soms in eerste instantie veel gevoelens in de weg. Je eerste reactie op de situatie: woede, frustratie, teleurstelling, gevoelens van machteloosheid. Dat is geen handig moment om het conflict te proberen op te lossen. Je zult eerst ruimte moeten geven aan de gevoelens. Ga dan even buiten wandelen, bel iemand bij wie je stoom kunt afblazen of ga iets heel anders doen. Zeg daarna pas wat je te zeggen hebt. Je zult merken dat je je gevoelens dan beter onder woorden kunt brengen en kunt onderbouwen.
 
Wat speelt er eigenlijk?
Je merkt dat je heel boos wordt van een opmerking die een collega maakt, van de houding van je baas of door de manier waarop het werk verdeeld wordt. Of door iets heel anders.

Vraag je dan eens af wat je nou zo boos maakt. Waar reageer je precies op, wat zit er achter? Vaak spelen er ideeën mee over hoe jij wilt dat er met jou of bepaalde zaken wordt omgegaan. Over wat jij belangrijk vindt. Of over hoe mensen met je omgaan. Ga na wat de essentie is van het conflict: pure werkzaken of '(ver)houdingen'. Als je merkt dat deze laatste een rol spelen, neem dan voor jezelf een beslissing: wat jij wilt oplossen. Misschien alleen de werkzaken. Maar misschien ook het 'relatie-aspect'. Stem jouw aanpak af op de gemaakte keuze.  

Laat het niet sudderen
Laat een conflict niet slepen. Een conflict is makkelijker op te lossen als het net is ontstaan. Wacht je daarmee, dan kunnen emoties en frustraties gaan sudderen, worden posities stelliger en wordt het voor alle partijen moeilijker om aan een compromis te werken. Bovendien kost zo'n onuitgesproken 'meningsverschil' veel energie.
 
Van verschil naar overeenkomst
Het is belangrijk om je te realiseren dat aan een conflict een meningsverschil ten grondslag ligt. Eén of beide partijen vindt zijn/haar standpunt zo belangrijk dat stelling wordt genomen en diegene is bereid daarvoor op te komen. In een ruzie of conflict worden de standpunten van alle partijen en het belang dat zij eraan hechten duidelijk.

De verschillen in belangen komen zo centraal te staan. Maar meestal zijn er ook gemeenschappelijke doelen: werkdoelen, persoonlijke doelen. Een belangrijk gedeeld doel is bijvoorbeeld meestal om het conflict te vermijden of zo goed en snel mogelijk te beëindigen.
Probeer dit tijdens een conflict in gedachten te houden. Zoek ook naar het gemeenschappelijke, achterliggende doel. Dat maakt het makkelijker om over te gaan van conflict naar onderhandelen, ofwel van een win-verlies situatie naar een win-win situatie.  

Reageren op kritiek!
Schiet niet direct in de verdediging als iemand kritiek heeft. Vanuit tegenstellingen is het moeilijk om tot een oplossing te komen. Laat het even op je inwerken. Haal even diep adem en weeg af of je direct hierop kunt reageren. Eventueel kun je vragen of je er op een later moment op terug kunt komen.
 
Vastlopen: neem een time-out
Stel, je hebt ervoor gekozen om met de ander te zoeken naar een compromis. De intentie is er bij beide partijen om tot een goed einde te komen. Dan kan het toch zijn dat je tijdens het gesprek vastloopt. Je krijgt het gevoel dat je niet begrepen wordt, je voelt dat je weer boos wordt of er is een andere reden. Als je merkt dat je vast komt te zitten, dan kan het goed zijn een time-out te nemen. We zijn gewend ons vast te bijten in een gesprek en pas op te houden als we klaar zijn. Maar dat is niet altijd handig. Spreek een ander moment af waarop je verder praat met elkaar. De tussenliggende periode helpt om even weer wat afstand te nemen en opnieuw te bepalen wat je wilt (bereiken).
 
Kom erop terug
Als blijkt dat je zelf fout zat in het conflict of je hebt dingen harder gezegd dan je bedoeld had, zeg dat dan tegen de ander. Je hoeft je niet te wentelen in verontschuldigingen of je gedrag te verdedigen; zeg dat het je spijt en vertel eventueel wat je wel bedoeld hebt. Zo'n houding geeft een basis om verder door een deur te gaan en biedt de ander ook ruimte om anders naar de situatie te kijken. Dat heeft voor alle partijen voordelen.
 
Afsluiten of loslaten
Soms kan een conflict niet opgelost worden. Dan heb je een keuze: je kunt op twee manieren verder. Of aan het conflict vasthouden en wrok of gevoelens van frustratie koesteren. Waardoor misschien op een later moment een nieuw conflict zal ontstaan. Deze keuze kost je veel energie, allemaal energie die vast gaat zitten.

Of je kunt het conflict afsluiten en loslaten en met je leven doorgaan. Dit laatste is misschien niet direct mogelijk of makkelijk. Kiezen is hierin belangrijk. Het kan helpen om het conflict te evalueren: door voor jezelf na te gaan welke rol je zelf in het conflict had, welke stappen je hebt ondernomen, wat goed ging en wat beter kan en tot slot je goed te realiseren dat de uitkomst niet beter zal worden dan wat het is.

Heb je behoefte aan persoonlijke hulp of advies? Neem (anoniem) contact op met een van de medewerkers van onze hulplijn MIND Korrelatie​​​​​​​​​​​. Je kunt bellen, chatten, whatsappen of mailen met een van onze psychologen of maatschappelijk werkers.