Kritiek ontvangen

Het is nooit makkelijk om kritiek te horen. Of het nu terecht is of onterecht.

Of het nu is op je gedrag, je functioneren of de dingen die je hebt gemaakt. Hoe kun je daar assertief mee omgaan?  Wat is een assertieve reactie op kritiek? Voorop staat dat je zo reageert dat je gevoel van eigenwaarde er niet door afneemt en er geen conflict ontstaat. Wat je daarom beter niet kunt doen:  

• Heel defensief (verdedigend of afwerend) worden of zelfs agressief.
• De tegenaanval inzetten.
• Overdreven in verontschuldigingen schieten.
• Een drama laten ontstaan door bijvoorbeeld te roepen 'ik doe ook nooit iets goed'.
• Ontkennen als de kritiek terecht is. 

Bedenk goed dat ook jij fouten mag maken. Dat is geen excuus voor de fout, maar helpt wellicht wel je eerste instinctieve reactie relativeren. De wereld vergaat niet, nu je een fout hebt gemaakt. Kritiek gaat ook meestal niet over jou als persoon, maar over iets dat je hebt gedaan of juist niet hebt gedaan. Kritiek zegt bovendien ook iets over de ander, over hoe deze persoon tegen dingen aankijkt: het gaat meestal niet over jou en 'mensen', maar over jou en deze persoon. Als je deze gedachten goed voor ogen houdt, is het wellicht gemakkelijker met kritiek om te gaan.

• Luister goed naar de kritiek. Herhaal eventueel wat de ander bedoelt. Zo wordt duidelijk waar het om gaat.
• Vraag ook verduidelijking, als je niet precies weet wat de ander bedoelt. Waar gaat het precies om? Als de ander kritiek heeft op jou als persoon, vraag dan naar de aanleiding, want daar gaat het om! Blijkbaar heb je iets gedaan dat deze reactie oproept: het is goed de kritiek tot reële proporties terug te brengen.
• Als je even niet weet wat je moet zeggen, geef dat dan aan. Zeg het bijvoorbeeld als 'het je overvalt'.
• Ga na of je de kritiek terecht of onterecht vindt. Vraag daar eventueel wat tijd voor, ook om je reactie te kunnen bepalen.
• Geef aan waar je het mee eens bent en waar je het niet mee eens bent.
• Laat ook weten wat het met je doet om deze kritiek te krijgen.
• Als de kritiek terecht is, biedt dan je verontschuldigingen aan. Onderneem ook actie om de situatie te veranderen (of je gedrag). Bijvoorbeeld als je iets hebt nagelaten wat je had moeten doen, is dit een goed moment om het alsnog snel te doen. 

Het kan voorkomen dat je kritiek krijgt op iets waar een ander eigenlijk verantwoordelijk voor was. Het is dan niet tactisch om te zeggen "Dat is niet mijn schuld, maar die van...". Een goede manier is dan om te zeggen "Sorry, dat had niet mogen gebeuren. Ik zorg dat het wordt rechtgezet". Daarmee erken je de visie van de ander, zonder je zelfrespect te verliezen. Bovendien kan het een (oeverloze) discussie voorkomen.

Lees hier een artikel van Barbara Huisman over kritiek ontvangen.

Heb je behoefte aan persoonlijke hulp of advies? Neem (anoniem) contact op met een van de medewerkers van onze hulplijn MIND Korrelatie​​​​​​​​​​​​​​​​. Je kunt bellen, chatten, whatsappen of mailen met een van onze psychologen of maatschappelijk werkers.