Burn-out

Als je je lichamelijk en mentaal uitgeput voelt, wordt er vaak gezegd dat je burn-out bent. Het gevolg van langdurige stressklachten die steeds erger zijn geworden en waaraan je te weinig aandacht hebt besteed. Door deze stressklachten lukt het niet goed meer om te functioneren in het dagelijks leven.  

Burn-out is een veelbesproken onderwerp. Mensen herkennen zich in de klachten, werkgevers nemen het serieus en hulpverleners gebruiken de term in hun diagnoses. Maar vreemd genoeg weten we eigenlijk niet precies wat een burn-out is.

Er is weinig onderzoek naar wat een burn-out precies is en er zijn geen vaste regels voor de diagnose en behandeling. Dat betekent dat niemand de diagnose burn-out betrouwbaar kan vaststellen. Wat we wel weten, is dat klachten bij een burn-out vaak lijken op die bij angst en depressie, met slaapproblemen, vermoeidheid en instabiliteit. Waarschijnlijk komt dit doordat stress, somberheid en angst met elkaar samenhangen. Langdurige stress kan je somber maken, en als je depressief bent, kan je ook angstklachten krijgen. 

Welke klachten ervaar je; ervaar je veel stress of heb je een lange tijd veel stress gehad en heb je nu vooral veel last van angsten of sombere gevoelens? Of ervaar je een combinatie van klachten?

Hoeveel last heb je ervan? Is het iets wat af en toe speelt, of merk je dat het je dagelijkse leven echt in de weg zit? Iedereen voelt zich weleens gestrest of somber, maar als het voor een lange tijd je belemmert in je werk, studie of dagelijkse dingen, is het goed om hulp te zoeken. Deze klachten gaan meestal niet vanzelf over. Het is niet iets wat je met een paar tips of wat rust meteen oplost. Jouw klachten hebben zich door de tijd heen opgebouwd en er is vaak tijd nodig om je weer ontspannen te voelen. Geef jezelf deze tijd.

Vind je het lastig om dit zelf uit te zoeken? Je kan altijd gratis en anoniem praten met een hulpverlener van de MIND Hulplijn. Ze denken graag met je mee. 

Ervaar jij vaak stress? Op het moment dat je vaak of veel stress ervaart en je hier niet genoeg van kan herstellen door te ontspannen, wordt stress ongezond. Helemaal als je het gevoel hebt er geen controle over te hebben. Je raakt vermoeid, prikkelbaar en hebt moeite om tot rust te komen. Lees meer over stress.

Voel jij je vaak somber of kan je minder genieten van dingen waar je normaal plezier aan beleeft? En merk je dat je minder of meer eetlust hebt en slecht of juist veel slaapt? Je last hebt van concentratieproblemen en besluiteloosheid? En herken jij je in gevoelens van je waardeloos of onterecht schuldig voelen? Lees dan meer op onze pagina over somberheid en depressie.

Angst is vaak te merken aan hartkloppingen, het aanspannen van je spieren, zweten, een droge mond en de wens om de situatie te verlaten die de angst veroorzaakt. Voel jij je bang zonder dat daar een duidelijke reden voor is? Voel jij je vaak angstig en bezorgd over dagelijkse dingen?  Of heb je wel eens last van paniekaanvallen? Lees dan meer over angst.

Deze testen geven je een eerste indruk. Het is geen diagnose, maar helpt je om te ontdekken of het goed is om verder hulp te zoeken. 

Veel mensen ervaren niet één soort klacht, maar juist een mix van stress, somberheid en angst en dat wordt soms onder de naam ‘burn-out’ gevangen. Als je langdurig gestrest bent, kan je somber worden of last krijgen van angstklachten. Andersom kan je bij depressie of angst sneller overbelast raken. De klachten hangen met elkaar samen en kunnen elkaar versterken. Daarom is het belangrijk om niet alleen te kijken hoe je je voelt, maar ook waarom. Zo krijg je inzicht in de oorzaak én wat je nodig hebt om te herstellen.

Optelsom

Het gevoel dat je overbelast bent en denkt een burn-out te hebben komt vaak niet door één oorzaak. Het is meestal een optelsom van dingen: te veel stress, te weinig momenten om op te laden en moeite om goed met moeilijke situaties om te gaan. Soms gebeurt er iets heftigs, zoals een ontslag, plotselinge geldproblemen of verlies. Maar soms kunnen je klachten ook langzaam opbouwen, bijvoorbeeld door lange tijd veel druk op je werk, mantelzorg, geldzorgen of zorgen thuis. 

Gevoeligheid voor stress

Iedereen ervaart stress anders. Wat voor jou zwaar is, hoeft dat voor iemand anders niet te zijn. Dat komt doordat we allemaal anders omgaan met spanning. Je karakter, eerdere ervaringen en hoe gevoelig je bent spelen daarin mee. 

Uit balans raken

Als je meer moet dragen dan je aankan, raakt de balans tussen je draaglast en draagkracht uit evenwicht. Dan is het goed om te kijken: kan je de druk verlagen? En kan je jezelf versterken, zodat je er beter mee omgaat? 

Druk vanuit de maatschappij

Ook de wereld om ons heen speelt mee. We leven in een maatschappij waarin veel van je wordt verwacht: hard werken, altijd bereikbaar zijn, succesvol zijn, zorgen voor anderen, alles zelf oplossen. Dat kan voelen alsof je altijd ‘aan’ moet staan en niet mag falen. Geen wonder dat je dan moe wordt.

• Praat erover: Er zijn heel veel mensen die klachten ervaren die lijken op wat jij ervaart. Vaak lucht het op erover te praten. De meeste mensen reageren begripvol als iemand zich openstelt. Weet je niet zo goed hoe je moet beginnen? Het kan helpen om wat je wil zeggen voor te bereiden. Je kan aan het begin van het gesprek ook aangeven dat je iets wil vertellen wat je lastig vindt.
• Zoek hulp: Zoek hulp als je klachten voor lange tijd jouw dagelijkse leven in de weg staan. De huisarts is de eerste stap naar professionele hulpverlening. De huisarts bespreekt met je hoe je je klachten kan aanpakken en kan je doorverwijzen als dat nodig is. Als je dat fijn vindt kan je iemand die je vertrouwt meenemen naar de afspraak met de huisarts. Wil je liever eerst anoniem praten met een deskundige. Neem dan contact op met de MIND Hulplijn.
• Ga zelf aan de slag: Kan je nog wel functioneren, maar merk je dat de stress je wel veel wordt en wil je je draagkracht vergroten? Probeer dan de tips uit onze gratis flyer uit.