PMDD

Merk jij dat je stemming en gevoelens erg veranderen vlak voordat je ongesteld wordt en de klachten na je menstruatie weer verdwijnen? Misschien heb je last van prikkelbaarheid, heftige stemmingswisselingen, angstgevoelens, en zelfs een gevoel van hopeloosheid. Als je dit ervaart, zou je last kunnen hebben van Premenstruele Dysfore Stoornis, of in het Engels Premenstrual Dysphoric Disorder (PMDD). 

PMDD is een stemmingsstoornis die veroorzaakt wordt door hormonen die verbonden zijn aan je menstruatiecyclus. Met je hormonen is niks mis, maar je reageert heftig op het stijgen en dalen van de hormonen oestrogeen en progesteron. Je hebt de meeste klachten in de fase voor je menstruatie, ook wel luteale fase genoemd . Dit is de tijd vanaf je eisprong tot aan het begin van je menstruatie. Opvallend is dat de klachten verdwijnen wanneer je menstruatie aanbreekt. 

Heb je alleen lichamelijke klachten of zijn je psychische klachten minder heftig, dan kan er ook sprake zijn van PMS.

Alleen een professional kan PMDD bij je vaststellen. Niet iedereen is bekend met PMDD, maar gelukkig zijn er steeds meer zorgverleners op de hoogte. De symptomen van PMDD verschillen per persoon en zijn voor niemand precies hetzelfde. Wel komen de volgende klachten vaak voor:

• Je kunt je plotseling en overweldigend verdrietig, prikkelbaar, huilerig, boos, gespannen of angstig voelen. Soms kunt je zelfs gedachten aan suïcide hebben.  
• Je hebt last van lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, gevoelige borsten, opgeblazen gevoel
• Je hebt weinig energie en voelt je vermoeid
• Je bent gevoeliger voor afwijzingen
• Je voelt je hopeloos of waardeloos
• Je wilt meer eten of hebt last van eetaanvallen
• Je hebt minder zin en interesse in activiteiten zoals hobby’s, werk, school of vrienden. 
• Je kunt je moeilijker concentreren 
• Je slaapt meer (hypersomnia) of je hebt juist moeite om te slapen (slapeloosheid)

Symptomen kunnen erger worden met de tijd. Of verergeren rondom gebeurtenissen zoals menstruatie, zwangerschap, bevalling, miskraam en pre-menopauze.

Vermoed je dat je PMDD hebt, neem dan contact op met je eigen huisarts. Wil je eerst anoniem kijken welke vervolgstappen goed zijn voor jou? Of denk je dat iemand in je omgeving hier last van heeft en wil je weten wat jij kunt doen. Neem dan gratis contact op met de hulpverleners van MIND Korrelatie.

Als je last hebt van PMDD, kun je vrij heftige stemmingswisselingen en angst ervaren. Dit heeft een grote invloed op je dagelijks leven en werk of school. In de perioden dat je het meeste last hebt van de symptomen, kan het moeilijk zijn normale taken, zoals het huishouden, te doen. Ook kan het zorgen voor spanningen in je relaties met bijvoorbeeld je gezin, partner, familie en vrienden. 

Heb je PMDD, dan heb je ook een verhoogde kans op depressie en angststoornissen. 

Onthoud dat PMDD niet iets is waar je je voor moet schamen. Het is een medisch ongemak waar je hulp bij kunt krijgen. Je verdient het om je goed te voelen tijdens alle fasen van je menstruatiecyclus.

Het is nog niet bekend wat de oorzaak is van PMDD. Waarschijnlijk spelen meerdere factoren een rol. Er lopen nog veel onderzoeken naar de oorzaken, maar hieronder staat al een aantal factoren die mogelijk een invloed hebben.

Wil je meer weten over de effecten van hormonen op je MIND? Meld je dan aan voor onze themaspecial. Je leert jezelf en de mensen in je omgeving beter begrijpen. 

Omgaan met PMDD is voor iedereen anders. Wat voor jou goed werkt, kun je het beste uitzoeken samen met een hulpverlener. Voorbeelden van behandelingen zijn:

• Levensstijl aanpassen: Door regelmatig te bewegen, gezond te eten en genoeg te slapen ga je je beter voelen en worden symptomen minder.
• Medicatie: Antidepressiva en hormonale anticonceptie kunnen je PMDD-symptomen verminderen. Soms wordt ook wel hormoontherapie ingezet.
• Praattherapie: Zoals cognitieve gedragstherapie, kan je helpen omgaan met negatieve emoties en stress.
• GnRH injectie: Deze injectie legt de productie van je eierstokken stil, waardoor je geen hormonale schommelingen meer ervaart tijdens je cyclus. In sommige gevallen worden de eierstokken chirurgisch verwijderd, als andere behandelingen niet genoeg resultaat opleveren.

Kijk voor uitgebreide informatie, contact met andere vrouwen met PMDD en hulp bij contact met je huisarts op de website van Stichting PMDD Nederland.